Avancées dans l’échange automatique de renseignements

EfficacitéEfficience
La coopération entre administrations fiscales est essentielle dans la lutte contre la fraude et l’évasion fiscale au niveau international. L’échange de renseignements est un élément clef de cette coopération. Des avancées notables sont intervenues en 2013 visant à intensifier l’échange automatique.
language: 
nl
Christophe Leconte
opdrachthouder OESO, Administratie van Fiscale Zaken
‘Door de automatische uitwisseling van inlichtingen kan een belastingadministratie inlichtingen verkrijgen over investeringen en kapitaalverkeer en gevallen van fiscale fraude of belastingontwijking op het spoor komen.'

Wat is de automatische uitwisseling van inlichtingen voor belastingdoeleinden?

C.L.: ‘De automatische uitwisseling van inlichtingen voor belastingdoeleinden slaat op inlichtingen over verschillende categorieën van inkomsten (dividenden, interest, royalty's, salarissen, pensioenen …) of gegevens die te maken hebben met een groot aantal individuele gevallen van dezelfde aard. Die inlichtingen worden systematisch ingewonnen door de belastingadministraties, die ze ook met regelmatige tussenpozen uitwisselen. Meestal sluiten de bevoegde autoriteiten van de betrokken landen een voorafgaand akkoord over de te volgen procedure en de soorten inlichtingen die ze zullen uitwisselen.’

Is er hiervoor een wettelijk kader?

C.L. : ‘Om automatisch inlichtingen voor belastingdoeleinden te kunnen uitwisselen, moeten de landen zorgen voor een wettelijk kader dat zulke uitwisseling toestaat. Dat wil zeggen: een bilateraal of multilateraal verdrag of, in het geval van de Europese Unie, een richtlijn over administratieve samenwerking op fiscaal gebied.

Over het algemeen laten de door België gesloten overeenkomsten tot het vermijden van dubbele belasting toe dat er automatisch uitwisselingen op bilateraal niveau plaatsvinden.’

Wat was de aanzet voor die belangstelling voor de automatische uitwisseling van inlichtingen?

C.L.: ‘De akkoorden die sommige regeringen met de Verenigde Staten gesloten hebben voor de toepassing van de Foreign Account Tax Compliance Act  (de FATCA-wet) hebben een impuls gegeven aan de automatische uitwisseling van inlichtingen als wapen in de strijd tegen fiscale fraude en belastingontwijking. De FATCA-wet heeft als doel de in het buitenland gevestigde financiële instellingen te verplichten om aan de Amerikaanse belastingadministratie inlichtingen te verstrekken over bepaalde rekeninghouders. Als ze dit nalaten, stellen ze zich bloot aan een bronheffing van 30% op inkomsten uit vanuit Amerika. Veel landen hebben er voor gekozen om met de Verenigde Staten te onderhandelen over een intergouvernementeel akkoord dat de bijzonderheden regelt van een automatische en wederzijdse uitwisseling van inlichtingen. België is in 2013 gestart met onderhandelingen met de Verenigde Staten over dergelijk akkoord, dat begin 2014 zal ondertekend worden.’

Hoe werken de door de Verenigde Staten gesloten intergouvernementele akkoorden?

C.L.: ‘Elk land wint inlichtingen in bij financiële instellingen die op zijn grondgebied gevestigd zijn en wisselt die op jaarbasis automatisch uit met de andere staat. Het akkoord bepaalt welke financiële inlichtingen uitgewisseld moeten worden, welke financiële instellingen onderworpen zijn aan de rapportageverplichtingen, om welke soorten rekeningen en belastingplichtigen het gaat en welke procedures gevolgd moeten worden.’

Welke politieke steun geniet die automatische uitwisseling van inlichtingen op mondiaal vlak?

C.L. : ‘De G20 is voorstander van de ontwikkeling van die automatische uitwisseling van inlichtingen omdat hij die als doeltreffender beschouwt in de strijd tegen de fiscale fraude, de uitholling van de belastinggrondslag en de winstverschuiving.’

Wat is de rol van de OESO hierin?

C.L.: ‘De verschillende instanties die voorstander zijn van de automatische uitwisseling beseffen dat het noodzakelijk is om de parallelle ontwikkeling van verschillende normen te voorkomen. De OESO heeft daarom de opdracht gekregen om een internationaal model uit te werken dat kan gebruikt worden voor de bilaterale en multilaterale automatische uitwisseling van inlichtingen voor belastingdoeleinden. Wanneer slechts één model gebruikt wordt, heeft dit als voordeel dat de procedures kunnen vereenvoudigd worden, dat de efficiëntie verhoogt en dat de kosten voor de belastingadministraties en de bedrijven verminderen. De toepassing van verschillende modellen zou tot onnodige en dure administratieve verwikkelingen leiden.

Het FATCA-akkoord dat de Verenigde Staten reeds met een aantal landen ondertekend hebben, zal dan ook als referentiepunt dienen voor de uitwerking van dat model voor automatische uitwisseling van inlichtingen.’

Wat zijn de belangrijkste voordelen?  

C.L.: ‘Door de automatische uitwisseling van inlichtingen kan een belastingadministratie inlichtingen verkrijgen over investeringen en kapitaalverkeer en gevallen van fiscale fraude of belastingontwijking op het spoor komen.

De automatische uitwisseling heeft daarnaast ook een ontradend effect. Dat zou moeten leiden tot een betere fiscale discipline en tot het aangeven van belastbare inkomsten en vermogens.’

Welke stappen zijn nodig om de automatische uitwisseling van inlichtingen daadwerkelijk toe te passen?

C.L.: ‘Eerst en vooral moet België zo snel mogelijk het FATCA-akkoord ondertekenen. Daarnaast moet België in zijn intern recht bepalingen opnemen die de Belgische bevoegde autoriteit in staat stellen om de financiële inlichtingen te verkrijgen die de financiële dienstverleners aan hem moeten verstrekken in het kader van dat FATCA-akkoord en van andere akkoorden die later met andere landen zullen worden gesloten.'

language: 
fr
Christophe Leconte
chargé de mission OCDE, Administration des Affaires fiscales
"L’échange automatique de renseignements permet à une administration fiscale d’obtenir des renseignements sur des investissements et des mouvements de capitaux et de détecter des situations de fraude ou d’évasion fiscale."

Qu’est-ce que l’échange automatique de renseignements à des fins fiscales ?

C.L. : "L’échange automatique de renseignements à des fins fiscales couvre des renseignements relatifs à diverses catégories de revenus (dividendes, intérêts, redevances, salaires, pensions, etc.) ou des données qui concernent un grand nombre de cas individuels de même nature. Ces renseignements sont obtenus de manière systématique par les administrations fiscales et sont échangés à intervalles réguliers par celles-ci. L’échange automatique requiert généralement que les autorités compétentes des pays concernés concluent un accord préalable sur la procédure à suivre et les catégories d’informations échangées."

Existe-t-il un cadre légal dans ce domaine ?

C.L. : "Pour pouvoir procéder à des échanges automatiques de renseignements à des fins fiscales, les pays doivent mettre en place un cadre juridique autorisant ce type d’échange, c’est-à-dire un traité bilatéral ou multilatéral ou, dans le cas de l’Union européenne, une directive relative à la coopération administrative dans le domaine fiscal.

Les conventions préventives de la double imposition conclues par la Belgique permettent généralement la mise en œuvre d’échanges automatiques à un niveau bilatéral."

Qu’est-ce qui a déclenché l’intérêt pour l’échange automatique de renseignements ?

C.L. : "Les accords que certains gouvernements ont conclus avec les États-Unis en ce qui concerne l’application du Foreign Account Tax Compliance Act  (loi FATCA) ont donné un élan à l’échange automatique de renseignements en tant qu’outil de lutte contre la fraude et l’évasion fiscales. La loi FATCA a pour objectif d’obliger les institutions financières établies à l’étranger à transmettre des renseignements concernant certains titulaires de comptes à l’administration fiscale américaine, sans quoi elles s’exposent à une retenue à la source de 30 % sur les revenus de source américaine. De nombreux pays ont choisi de négocier avec les États-Unis un accord intergouvernemental réglant les détails d'un échange automatique et réciproque de renseignements. La Belgique a entamé en 2013 la négociation d’un tel accord avec les États-Unis, lequel sera signé début 2014."

Comment fonctionnent les accords intergouvernementaux conclus par les États-Unis ?

C.L. : "Chaque pays se procure des renseignements auprès des institutions financières établies sur son territoire et les échange automatiquement avec l’autre État contractant sur une base annuelle. L’accord définit le type de renseignements financiers à échanger, les institutions financières soumises à déclaration, les différents types de comptes et de contribuables concernés, ainsi que les procédures à suivre."

Quel est le soutien politique en faveur de l’échange automatique de renseignements au niveau mondial ?

C.L. : "Le G20 est favorable au développement de l’échange automatique de renseignements qu’il juge plus efficace pour lutter contre la fraude fiscale, l’érosion de la base d’imposition et le transfert de bénéfices."

Quel est le rôle de l’OCDE dans ce domaine ?

C.L. : "Les diverses instances qui soutiennent l’échange automatique ont reconnu la nécessité d’éviter le développement parallèle de différents standards. L’OCDE a, dès lors, reçu pour mission d’élaborer un modèle international pour l’échange automatique bilatéral et multilatéral de renseignements à des fins fiscales. L'avantage d’un modèle unique est la simplification des processus, une plus grande efficacité et une réduction des coûts pour les administrations fiscales et les entreprises. L’application de modèles différents entraînerait des complications administratives inutiles et onéreuses.

L’accord FATCA déjà signé par les États-Unis avec plusieurs pays sert, dès lors, de référence pour élaborer ce modèle d’échange automatique de renseignements."

Quels sont les principaux avantages ?

C.L. : "L’échange automatique de renseignements permet à une administration fiscale d’obtenir des renseignements sur des investissements et des mouvements de capitaux et de détecter des situations de fraude ou d’évasion fiscale.

L'échange automatique a aussi un effet dissuasif. Ceci devrait entraîner une amélioration de la discipline fiscale et de la déclaration de revenus et avoirs imposables.

Quelles étapes sont nécessaires pour appliquer concrètement l’échange automatique de renseignements ?

C.L. : "La Belgique doit, tout d’abord, signer le plus rapidement possible l’accord FATCA négocié avec les États-Unis.  La Belgique doit également prévoir dans son droit interne des dispositions permettant à l’autorité compétente belge d’obtenir les renseignements financiers que les prestataires de services financiers doivent lui fournir dans le cadre de cet accord FATCA et dans le cadre d’autres accords qui seront conclus ultérieurement avec d’autres pays."